Translation of the song ବୀର ସିଙ୍ଘ ଚଉତିଶା artist Prateek Pattanaik
ବୀର ସିଙ୍ଘ ଚଉତିଶା
Bira Singha Chautisha
କହେ ବୀର ସିଂଘ
Says Bira Singha,
ଶୁଣ କାୟାର ବିଚାର
listen to the secrets of the body
କାଳ କମଳ ନିରଞ୍ଜନ
The spotless lotus of time
ଅଛଇ ୟେକ ଠାର
is at one end,
କଳା ଧଳା ଲୋହିତ କୁଙ୍କୁମ
Black, White, Red and Saffron
ଚାରି ବର୍ଣ୍ଣ
in these four colours
କହିଦେଲେ ବୀରସିଂଘ
But says Bira Singha,
ନୋହଇ ୟେ ଗ୍ୟାନ
This is not knowledge.
ଅକାର ଉକାର ଯେ ମକାର ତିନିଗୁଣ
'a', 'u', 'm' - these three syllables
ଓଁକାର ଉପରେ ମାତ୍ରା ବିନ୍ଦୁଟି ପ୍ରମାଣ
The dot on the 'om'
ଉତ୍ପ୍ତି ଥିତି ପ୍ରଳୟ
Creation, Preservation, Destruction
ସତ ରଜ ତମ
Sattvik, Rajasik and Tamasik
ଉଚାରିଲେ ବୀରସିଂଘ
Says Bira Singha,
ନୋହଇ ଏ ବ୍ରହ୍ମ
None of this is knowledge
ଛତିଶ ସୁମୃତି ଅଷ୍ଟାଦଶ ଯେ ପୁରାଣ
36 Smritis and 18 Puranas
ଛଡ଼ଶାସ୍ତ୍ର ଚତୃବେଦ ନବ ବ୍ୟାକରଣ
The 6 arts, 4 vedas and 9 books on grammar
ଛୟେ ଯଥା ଦେହାଦି ୟେ ହୋନ୍ତି ଆତଯାତ
Like 6 (?) flows in our body
ଛ ଛନ୍ଦେଣ ବୀରସିଂଘ
And in these patterns of 6,
କହିଲେ ସିଧ୍ୟାନ୍ତ
Bira Singha [=poet] has expressed the truth.
ଥୋକାୟେ ପଣ୍ଡିତ କରୁଥାନ୍ତି ଅନୁମାନ
Some pundits speculate
ଥିର ହୋଇ ଜୀବ ଅଛି ଅମର ଭୁବନ
That the soul is immortal
ଥାନମାନ ସବୁ ସିନା ଦେହର ବୃତ୍ତାନ୍ତ
? (mystic language)
ଥିର କରି ବୀରସିଂଘ
Constant, Bira Singha
କହିଦେଲେ ତତ୍ତ୍ୱ
has told the essence.
ଦାରୁ ଯେ ପାଷାଣ ଅଷ୍ଟଧାତୁ
Wood, Stone and Ashtadhatu
ମୃତି କରି
is fashioned into idols
ଦେବତା ବୋଲିଣ ଜନେ ମନେଣ ଆଦରି
And men think of them as god
ଦେଖୁଂ ଦେଖୁଂ ଅଗ୍ୟାନରେ
Out of ignorance,
କରନ୍ତି ପ୍ରଣାମ
they bow before idols
ଦୁଢ଼େ ବୀରସିଂଘ ବୋଲେ
Firm, Bira Singha says
ନୋହଇ ୟେ ବ୍ରହ୍ମ
that this is not the truth.
ଦେଖୁଂ ଦେଖୁଂ ଅଗ୍ୟାନରେ
Out of ignorance,
କରନ୍ତି ପ୍ରଣାମ
they bow before idols.
ଧୁନି ଯାହା ବୋଲନ୍ତି ଯେ ଅନହତ ବାଣୀ
Fires burning forever
ଧୀରେ ଧରିଣ ପବନ
And controlling the
ବାହାନ୍ତି ଉଜାଣି
winds flowing inside the body
ଧ୍ୟାୟେ ଧାରଣା ନିୟମ
Meditating within the rules
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ୟେ ଯୋଗ
of Ashtanga Yoga
ଧିକ ହୋଉ ୟେହୁ ଗ୍ୟାନ
Damned be such knowledge,
କହେ ବୀରସିଂଘ
says Bira Singha.
ଜପନ୍ତି ଯେ ଲକ୍ଷେ ନାମ
They chant a thousand names
ୟେକାନ୍ତରେ ଥାଇ
sitting in solitude
ଯୋଗରେ ବସନ୍ତି କେହୁ ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗରେ ଧ୍ୟାଇଂ
And some sit in Yoga
ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଣ କେହୁ ବସେ ଦିବାନିଶି
Some wake up day and night
ଯୋଗମାର୍ଗ ଗ୍ୟାନ ନୋହେ
Yoga is not knowledge,
ବୀରସିଂଘ ଭାଷି
so says Bira Singha.
କ୍ଷିତିର ମଧ୍ୟରେ ଯେତେ
In the centre of the universe,
ହୋନ୍ତି ଆତଯାତ
all that moves here and there
ଛିଡ଼ିବା ବଢ଼ିବା ସବୁ ଦେହର ବୃତ୍ତାନ୍ତ
Life and Death are mere states of the body
କ୍ଷୋଭ ମନେ ନ ଧରି କହିଲି ମୁହିଂ ଯାହା
Without repent in your mind, son
ଶୁଣ ତୁ ନଛିନ୍ଦ୍ର ମତେ
Listen, Nachhindra [=the poet's pupil]
ଦୁଢ଼ କରି ୟେହା
and keep it firm in your heart.
କ୍ଷୋଭ ମନେ ନ ଧରି କହିଲି ମୁହିଂ ଯାହା
Without repent in your mind
ଶୁଣ ତୁ ନଛିନ୍ଦ୍ର ମତେ ଦୁଢ଼ କରି ୟେହା
Hold in your heart what I revealed to you.